Głębia ostrości (DoF)

[szadok]

Nie wiem czy wybrałem dobry dział, bo tu widzę głównie mowa o sprzęcie..  Chciałem poruszyć temat głębi ostrości (DEPTH of FIELD - DoF).

Generalnie robiąc zdjęcia lotnicze borykamy się z ostrością naszych zdjęć. Z jednej strony sprzęt daje raz większe, raz mniejsze możliwości jeżeli chodzi o autofokus (AF). Ale jak już założymy, że ten AF działa tak jak chcemy i jest super, to i tak zdjęcia czasami wychodzą nieostre. I tu przyczyny mogą być różne. Za długi czas, termika albo... zbyt płytka głębia ostrości. Wtedy część samolotu mamy ostrą, a część nie. Albo też AF przeskoczy na flarę i wtedy można stracić ostrość na samolocie. Ale czy na pewno?

Trochę poszperałem w Internecie, chcąc uzupełnić moją wiedzę w  temacie DoF, no i chciałem się podzielić tym co wyszukałem i zasięgnąć Waszej wiedzy praktycznej.
Fajna strona z kalkulatorem: https://www.photopills.com/calculators/dof

Teoria:
1. Robiąc zdjęcia z długimi ogniskowymi redukujemy DoF,
2. Robiąc zdjęcia odległym obiektom poszerzamy DoF,
3. Otwierając przesłonę redukujemy DoF.

Mam teraz obiektyw Nikkor 200-500 ze stałym światłem 5,6. Moje założenia są takie, że nie chciałbym redukować światła aby zabezpieczyć się przed krótkim DoF. Pytanie, czy muszę? Chyba nie...
Według kalkulacji, robiąc zdjęcie obiektowi, który jest w odległości 500 m, ogniskową 500 mm, DoF wynosi 238 m, czyli bardzo dużo. Jak samolot jest w odległości 300 m to wtedy DoF wynosi już 82 m. I tak w mojej ocenie sporo. A jak skręcimy ogniskową do 300 mm to wtedy dla odległości 300 m DoF poszerzy się do 263 m.
W mojej ocenie, na podstawie tych kalkulacji, nie ma potrzeby redukowania światła aby poszerzyć DoF dla zdjęć obiektów oddalonych o 200 m i więcej.

Z drugiej strony, przebywając z Wami w terenie nieraz słyszałem, żeby zamknąć o "jeden ząbek" przesłonę... nie wiem dlaczego...?
Podzielcie się wiedzą.
Jak to u Was wygląda w praktyce? Czy są inne aspekty, dla których warto jednak zredukować światło?

Bardzo jestem ciekawy Waszych opinii.

[keren]

Głębia ostrości to jedno. To przymykanie przesłony np o 1 działkę ma inne źródło. Nie wszystkie obiektywy są mega ostre od pełnej dziury. Średnio przyjmuje się, że najlepsza ostrość dla większości obiektywów jest przy przymknięciu o 2 działki. Przymknięcie o 1 po prostu poprawia możliwości danej optyki. Na optyczne.pl masz testy obiektywów. W każdym teście jest wykres z którego możesz wyczytać, dla jakiej ogniskowej na jakiej   przesłonie jest najlepsza ostrość.

[szadok]

Wielkie dzięki karen

[szadok]

Karen, piszesz o tabelkach z rozdzielczością obiektywu?:
https://www.optyczne.pl/458.4-Test_obiektywu-Nikon_Nikkor_AF-S_200%E2%80%93500_mm_f_5.6E_ED_VR__Rozdzielczo%C5%9B%C4%87_obrazu.html

Edit:
Doczytałem całość do końca i wychodzi na to, że to są te wykresy, o których wspominałaś. Jeszcze raz dziękuję. Lubię mieć podkładkę teoretyczną do tego co robię.

[Mori]

Szczerze mówiąc robiąc zdjęcia nie biorę głębi w ogóle pod uwagę. Walczę tylko z ostrością
Ustawiając aparat robię to tak żeby zmaksymalizować prawdopodobieństwo ostrego zdjęcia. O ile to nie śmigła lub panningi gdzie rozmyślnie wydłużamy czas to często podbijam ISO żeby operować na czasach około 1/2000 sekundy.
Kombinuję też żeby nie przymykać szkłą zbyt mocno bo wtedy ostrość niszczy nam już dyfrakcja. Do jakiej przysłony można to bezpiecznie domknąć zależy od matrycy i jej upakowania. W necie są tabelki do teg. Dla staruszka D300S starałem się domykać do max 16. Potem zjadało jakość. Na nowszych matrycach 24MP to już tylko max 11.

https://darekk.com/kalkulator/matryca-rozdzielczosc

To jak się rozłoży głębia ostrości to już efekt wtórny. Czasami dodaje to wręcz "wyrazu" fotce. Tyle że równie często to co bierzemy za rozkład głębi ostrości może być wynikiem błędu AF który nie utrafi dokładnie w środek celu.
Tak czy siak efekty mogą być ciekawe

https://500px.com/photo/270646581/born-with-wings-by-marcin-mori-bogucki?ctx_page=2&from=user&user_id=23725045

[szadok]

mori, dzięki.

To Twoje zdjęcie z Żelaznym faktycznie jakieś dziwne jeżeli chodzi o ostrość. Prawe skrzydło i środek są ostre, a lewe skrzydło już nie... Przesłona f11, więc głębia powinna być olbrzymia. Tu domyślam się, że czas migawki zrobił swoje 1/160, tylko pytanie czemu jedno skrzydło jest poruszone a drugie nie...? coś tam się w tym samolocie chyba poluzowało... czy może doszukujesz się błędu AF? No bo chyba nie termika...?

[Jack S.]

Nigdy na pokazach, focąc zestawem D300s/D500 + 200-500, nie mialem problemu z głębią ostrości. Problem taki pojawił się w czasie a2a, gdzie faktycznie 70-200 najlepiej przymknąć w okolice f8 żeby mieć sensowną głębię.

Mimo to, 200-500 przymykałem zwykle do f 7.1 focąc dynamikę - wtedy obiektyw był po prostu ostrzejszy (miał lepsze MTFy niż na pełnej dziurze).

Istotna sprawa: nie mieszajmy pojęć głębi ostrości i rozdzielczości optycznej - to dwie odrębne kwestie.

[szadok]

Jack S. Dzięki. Odkrywam powoli teorię i przy okazje też zwróciłem uwagę na różnice między ostrością/głębią ostrości a rozdzielczością optyki (MTF).

[Mori]

mori, dzięki.

To Twoje zdjęcie z Żelaznym faktycznie jakieś dziwne jeżeli chodzi o ostrość. Prawe skrzydło i środek są ostre, a lewe skrzydło już nie... Przesłona f11, więc głębia powinna być olbrzymia. Tu domyślam się, że czas migawki zrobił swoje 1/160, tylko pytanie czemu jedno skrzydło jest poruszone a drugie nie...? coś tam się w tym samolocie chyba poluzowało... czy może doszukujesz się błędu AF? No bo chyba nie termika...?

Sam się zastanawiam bo mam wiele takich fotek. Być może w tych maszynkach płaty, a zwłaszcza ich końcówki,  mocno pracują i planowo się odkształcają przy manewrach. Przy tym zdjęciu stawiałbym jednak raczej na to że AF ustawił się lekko przed samolotem który leci po skosie w stosunku do obiektywu przez co maszyna miejscami leży w płaszczyźnie AF a miejscami nie i ostrość idzie tam już w świnią dal ...

[szadok]

mori, dzięki.

To Twoje zdjęcie z Żelaznym faktycznie jakieś dziwne jeżeli chodzi o ostrość. Prawe skrzydło i środek są ostre, a lewe skrzydło już nie... Przesłona f11, więc głębia powinna być olbrzymia. Tu domyślam się, że czas migawki zrobił swoje 1/160, tylko pytanie czemu jedno skrzydło jest poruszone a drugie nie...? coś tam się w tym samolocie chyba poluzowało... czy może doszukujesz się błędu AF? No bo chyba nie termika...?

Sam się zastanawiam bo mam wiele takich fotek. Być może w tych maszynkach płaty, a zwłaszcza ich końcówki,  mocno pracują i planowo się odkształcają przy manewrach. Przy tym zdjęciu stawiałbym jednak raczej na to że AF ustawił się lekko przed samolotem który leci po skosie w stosunku do obiektywu przez co maszyna miejscami leży w płaszczyźnie AF a miejscami nie i ostrość idzie tam już w świnią dal ...

Ja bym stawiał raczej na drgania/wibracje skrzydła w czasie manewru. Nie wiem jak wyglądał tu pełen kadr. Ale nawet jakby AF ustawił się na innym samolocie w formacji to w tych warunkach (600 mm i f11) teoria mówi, że głębia powinna być bardzo duża, nawet pomijając odległość samolotu od aparatu. Przy odległości 500m głębia wynosiłaby ponad 600m (160 m z przodu, 440 m z tyłu).

[Mori]

szadok, z ręką na sercu nigdy się nie zastanawiam nad tym w momencie robienia zdjęcia. Niemniej o ile pamiętam teorię to odległość do celu jest dość kluczowym czynnikiem na uzyskaną głębię ostrości.

W przypadku tego zdjęcia żeby uzyskać założone przez Ciebie 600m głębi ostrości musiałbym być od celu pewnie jakieś 500m
Zabij nie wiem ile to dokładnie było ale obstawiałbym pewnie że nie więcej niż 100-200m. A wtedy przy matrycy DX, ogniskowej 600mm i przysłonie 11 mówimy już raczej tylko o max 10-30 metrach.
Dołóż do tego błąd AF który ustawi się zbyt blisko i maszyna może leżeć na granicy takiej strefy ostrości. A że dodatkowo leci lekko skosem do patrzącego to rozkład tych resztek strefy ostrości na maszynie może być dość nieprzewidywalny.

[kifcio]

podsumowując


teoria sobie


praktyka sobie


a i tak życie weryfikuje każde zdjęcie 

[Mori]

Wiesz Kifcio nie to żeby mnie to sen z powiek spędzało ale faktycznie mam kolekcję kadrów gdzie jedno skrzydło akrobacyjnego samolotu jest ostre a drugie totalnie poruszone.
Przy kilku zdjęciach faktycznie zastanawiałem się czy w tych maszynach płaty pracują tak nierówno czy to efekt innego czynnika.
Obstawiałem jednak raczej ruch wokół kilku osi.

[Tomcat]

Wiesz Kifcio nie to żeby mnie to sen z powiek spędzało ale faktycznie mam kolekcję kadrów gdzie jedno skrzydło akrobacyjnego samolotu jest ostre a drugie totalnie poruszone.
Przy kilku zdjęciach faktycznie zastanawiałem się czy w tych maszynach płaty pracują tak nierówno czy to efekt innego czynnika.
Obstawiałem jednak raczej ruch wokół kilku osi.

Mam podobny dylemat na fotach z Jurgisem.

[Frodo]

Mnie uświadomił Roguc, że to "rozklekotanie" - ruch wokół własnej osi. A ja się Flatter doszukiwałem.
O tu z Axalp sampel: